Cơ sở mộ đá ninh bình xin được gửi đến các độc giả loạt bài viết về các khu lăng mộ đá bí ẩn trên khắp thế giới.Nhà thờ do ông bà Lê Phát Đạt, tức Huyện sĩ hiến đất và xuất 1/7 gia tài để xây dựng, thời giá lúc bấy giờ là khoảng trên 30 muôn (mười ngàn) đồng bạc Đông Dương. Khởi công xây dựng năm 1902 theo thiết kế của linh mục Bouttier, đến 1905 thì được khánh thành. Nhà thờ tọa lạc trên một khu đất cao và rộng hơn một mẫu, nằm ở góc đường Frère Louis (nay là đường Nguyễn Trãi) và Frère Guilleraut (nay là đường Tôn Thất Tùng). Ban đầu nhà thờ có tên là Nhà thờ Chợ Đũi thuộc họ đạo Chợ Đũi. Mặt khác, hay Nhà thờ Thánh Philípphê. Tuy nhiên, dân gian vẫn gọi nôm là Nhà thờ Huyện Sĩ, dần trở thành tên chính thức đến ngày nay. Bước qua chiếc cổng nhỏ với những song sắt thưa, khách sẽ thấy phần mộ của vợ chồng ông bà Huyện Sĩ, vợ nằm bên phải, chồng bên trái, theo đúng quan niệm “nam tả, nữ hữu” của người xưa. Hai ngôi mộ nằm song song, cách nhau một lối đi khoảng 2 m. Mỗi mộ là một hộp vuông bằng đá cẩm thạch trắng nguyên khối cao khoảng 1 m, dài gần 3 m, có trang trí hoa văn. Trên nắp mộ đá là tượng toàn thân của ông bà với kích thước bằng người thật trong tư thế nằm, đầu hướng về cung thánh. Tượng bằng đá cẩm thạch nguyên khối và dính liền với phần mộ (chúng tôi đã xem xét rất kỹ nhưng không phát hiện kẽ hở giữa tượng và phần nắp mộ).